Στις 4 Απριλίου 2017 επισκεφτήκαμε και ξεναγηθήκαμε στο Βυζαντινό Μουσείο και στο Κάστρο της Χίου.

Το Βυζαντινό Μουσείο Χίου στεγάζεται στο Οθωμανικό Τέμενος Μετζιτιέ, το οποίο κτίσθηκε με χορηγία του Σουλτάνου Αβδούλ Μετζήτ στα μέσα του 19ου αιώνα στην πλατεία της πόλης Χίου. Αποτελείται από το ξυλόστεγο προστώο, την κεντρική αίθουσα που καλύπτεται με τρούλλο και ένα ευρύχωρο υπόγειο. Στην πλακόστρωτη αυλή του υπάρχουν, σε συμμετρικές θέσεις, δύο όμοια μικρά λιθόκτιστα οικοδομήματα. Το ένα είναι κρήνη με επένδυση από μαρμάρινες πλάκες και το δεύτερο λειτουργεί σήμερα ως χώρος προβολής οπτικοακουστικού υλικού.Η έκθεση περιλαμβάνει τέσσερις θεματικές ενότητες. Κάθε ενότητα σχολιάζεται με κείμενα και εποπτικό υλικό γενικού ή ειδικού περιεχομένου. Όλα τα εκθέματα έχουν δίγλωσση λεζάντα. Ο επισκέπτης έχει την δυνατότητα να κινηθεί στον χώρο της έκθεσης είτε ακολουθώντας την καθορισμένη πορεία, είτε ελεύθερα.

Το Κάστρο της Χίου εκτείνεται στα βόρεια του κέντρου της πόλης της Χίου και αποτελεί τον περιτειχισμένο πυρήνα της από την εποχή της Γενουοκρατίας και μετά. Η είσοδος γίνεται από την κύρια Πύλη (Porta Maggiore) στο νότιο άκρο του, που κατασκευάσθηκε από τους Βενετούς το 1694, και από την κατεστραμμένη σήμερα "Επάνω Πόρτα" (Portello) στη ΒΔ πλευρά του. Τα τείχη του Κάστρου χωρίζονται σε χερσαία και επιθαλάσσια, σχηματίζοντας ένα ακανόνιστο πεντάγωνο όπου ισχυροί προμαχώνες δεσπόζουν κατά μήκος των τειχών, οκτώ από τους οποίους σώζονται, άλλοι σε πολύ καλή κατάσταση και άλλοι όχι.

Τα μνημεία του Κάστρου

Το «Παλάτι Ιουστινιάνι».Κοντά στην πύλη και στο εσωτερικό του κάστρου βρίσκεται διώροφο κτίσμα, γνωστό ως "Παλάτι Ιουστινιάνι". Η κατασκευή του ανάγεται στους χρόνους της Γενουατοκρατίας, περίοδο κατά την οποία αποτέλεσε διοικητήριο. Σήμερα, αναστηλωμένο, λειτουργεί ως χώρος περιοδικών εκθέσεων αρχαιοτήτων. Άλλο ένα κτίσμα των χρόνων της Γενουατοκρατίας, αποτελεί η «Σκοτεινή φυλακή», που συνδέθηκε με ένα τραγικό γεγονός της νεώτερης ιστορίας της Χίου: εδώ φυλακίσθηκαν το 1822 εβδομήντα πρόκριτοι της Χίου πριν οδηγηθούν στην αγχόνη.

Οθωμανικοί Τάφοι: Στην πλατεία του Κάστρου έχει ιδρυθεί νεκροταφείο επιφανών Οθωμανών, όπου μεταξύ των άλλων διακρίνεται το ταφικό μνημείο του καπουδάν πασά Καρά Αλή, του οποίου τη ναυαρχίδα ανατίναξε ο Κανάρης το 1822, κατά τη διάρκεια της Ελληνικής Επανάστασης. Επί της οδού Αγ. Γεωργίου, του κύριου δηλαδή οδικού άξονα του οικισμού, που ξεκινά από την πλατεία και με ελιγμούς καταλήγει στο επιθαλάσσιο τείχος, διατηρούνται δύο μουσουλμανικά τεμένη: πρώτο συναντάται το Χαμηδιέ τζαμί, κτίσμα του 1892, και στη συνέχεια το Εσκί τζαμί, που έχει μετατραπεί σε εκκλησία, τον ναό του Αγ. Γεωργίου.

Άλλα σημαντικά κτίσματα που σώζονται στο εσωτερικό του Φρουρίου είναι η Κρύα Βρύση (ημιυπόγεια δεξαμενή νερού) που ανάγεται στη βυζαντινή εποχή, καθώς και ο ψηλός πύργος, γνωστός ως Κουλάς. Το Φρούριο περιβαλλόταν από ευρεία τάφρο, η οποία έχει επιχωματωθεί εδώ και αρκετά χρόνια. Πρόσφατα, μέρος της τάφρου ασφαλτοστρώθηκε, διευκολύνοντας με αυτόν τον τρόπο τη διέλευση των οχημάτων.
Στη Β.Δ. γωνία του επιθαλάσσιου τείχους σώζεται συγκρότημα οθωμανικών λουτρών, τα λεγόμενα χαμάμ, των οποίων η ανάπλαση ολοκληρώθηκε με επιτυχία το καλοκαίρι του 2012, καθιστώντας τα ως ένα από τα πιο εντυπωσιακά αξιοθέατα που μπορεί να επισκεφθεί κανείς μέσα στο Φρούριο. Ο κύριος οδικός άξονας του οικισμού, η οδός Αγίου Γεωργίου, οδηγεί μέσα στην μικρή και ζεστή πόλη του Κάστρου, η οποία ξανακτίστηκε μετά τον καταστροφικό σεισμό του 1881 μ.Χ με βάση την τοπική παραδοσιακή αρχιτεκτονική. Χαρακτηριστικά της αποτελούν τα στενομέτωπα διώροφα σπίτια με τους κιοσέδες, τις μικρές αυλές και τα στενά δρομάκια. Ιδιαίτερα καλαίσθητη είναι και η πλακόστρωτη πλατεία του Φρουρίου. Το Φρούριο της Χίου κατοικείται μέχρι σήμερα, αριθμώντας περί τους 650 κατοίκους.